ارزیابی زیبایی بر روی صندلی دندانپزشکی ارتودنسی

esthetics که از واژه ای یونانی برای توصیف درک و بصیرت مشتق شده است دلالت بر زیبایی و دلنشینی مى کند این مقوله را مى تواند از دو جنبه مورد نظر قرار داد زیبایی عینی که دیده مى شود و زیبایی  زیبایی ذهنی که بستگی به تصور فرد مشاهده کننده از زیبیی دارد تکنیک های نوین ارتودنسی باید فراهم کننده زیبایی عینی برای کل ناحیه سر و صورت باشد که این امر در بر گیرنده یکنواختی و فرم و ساختار و هماهنگی و رنگ و عملکرد و نمایان شدگی دندان ها مى باشد به علاوه خلق زیبایی ذهنی منطبق با الویت هاى فردی متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) ممکن است معیار زیبایی حاصل از درمان برای هر بیمار را تقویت مى کند  Lombardi در زمینه توضیح و توصیف اصول درک دیداری و کاربرد بالینی آن در زیبایی دندانی صورتى در ارتودنسی بیان داشت که قضاوت جزیی و دقیق در مورد زیبایی فقط با مشاهده بیمار از روبرو هنگام گفتگو و در حالات مختلف صورتی و هنگام خنده امکان پذیر مى باشد روشی که. به طور سنتی توسط متخصص ارتودنسی (  دکتر ارتودنسی ) استفاده مى شود مشاهده بیمار از بالا و عقب مى باشد روشی نادرست بوده  و بطور مشخص با آنچه از درک صحیح  وضعیت بیمار در آیینه یا توسط سایر افراد در تعاملات اجتماعی معمولی حاصل مى شود  متفاوت مى باشد

به عنوان مثال امکان حصول به اطلاعاتی کافی در مورد جزییاتی مانند وسط بودن خط دندانی فک بالا و پایین و انطباق آنها با خط وسط صورت  و تقارن دتدان های دو طرف وجود ندارد مگر اینکه بیمار به طور مستقیم از روبرو مشاهده شود در واقع امکان مشاهده چشم در چشم مستقیم دندانی هنگام قرار گیری بیمار در صندلی دندانپزشکی وجود دارد با این روش امکان بررسی فاکتورهای زیبایی ارتودنسی حایز اهمىت فراهم مى شود تعدادی از این فاکتورها عبارتند از : ارتفاع تاج دندان های قدامی فک بالا و پایین - موقعیت و قرینگی لبه لثه دندان های قدامی بالا و پایین - شیب محوری تمام دندان های قدامی - خط میانی دندانی فک بالا نسبت به فک پایین و کل صورت - هماهنگی قدام به خلف انحنای نمایان شدگی دندانی

پس از مطالعه دقیق این جنبه ها متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) مى تواند خم های مورد نیاز در سىم های ارتودنسی اعمال کرده و هر روش ضروری دیگرى را برای زیبایی انجام دهد برای بررسی نمایان شدگی دندان ها هنگام صحبت و لبخد ، میزان فضای خالی گوشه دهان هنگام لبخند در صورتی که بیمار مقابل متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) نشسته یا ایستاده باشد توصیف بعضی از جنبه های لبخندی که به طور معمول مطلوب بنظر مى آید برای بازسازی وضعیت زیبایی دهان سودمند است در اینجا به بعضی استانداردها به عنوان اصول راهنما جهت اعتلای زیبایی دندان ها مى پردازم

www.drsadreddini.ir

قوس لبخند

رابطه انحنای لبه دندان های قدامی فک بالا با انحنای لب پایین در هنگام لبخند را نیز مى توان از دیدگاه ارتودنسی به سه نوع تقسیم کرد  موازی - مستقیم  - معکوس در مطالعه ای که در لوس آنجلس  توسط Tjan متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) و همکارنش انجام شده مشخص شده که در درصد بالایی ٨٥٪ از افراد انحنای لبه دندان های قدامی بالا در هنگام لبخند موازی انحنای لب پایین مى باشد در ١٤٪ افداد به جای وضعیت انحناء یک خط مستقیم وجود داشته و فقط در ١٪ موارد انحنای لبه دندان های قدامی بالا با انحنای لب پایین معکوس است از آنجا  که وضعیت توازی انحنای لبه دندان های قدامی بالا در هنگام لبخند با انحنای لب پایین یافته ای معمول در افرادی است که تحت درمان  دندانپزشکی قرار نگرفته اند لذا نیل به این هدف نهایی برای زیبایی عینی در ارتودنسی باید رعایت شود انحنای لبخند مستقیم یا معکوس در ایجاد صورتی با جذابیت کمتر دخیل است انحنای معکوس به کرات با ساییدگی مشخص دندان های قدامی بالا همراه مى باشد

تعداد دندان های نمایان شده در لبخند

در مطالعه ای که در لوس آنجلس انجام گرفت مشخص شد که در یک لبخند معمولی در بالغین جوان شش تا ده دندان نمایان مى شود در ٤٥٤ نمونه ارتودنسی مورد مطالعه تعداد دندان های نمایان شده در لبخند کامل به قرار زیر بود ٧٪ شش دندان و در ٤٨/٥٪ هشت دندان و در ٤٠/٥٪ افراد ده دندان در نهایت در ٤٪  دوازده دندان

www.drsadreddini.ir

مشکلات کلینیکی موجود در زمینه تصحیح ارتودنسی پوشش زیاد دندان های قدامی فک پایین توسط دندان های قدامی بالا

متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) می تواند پوشش زیاد دندان های قدامی فک پایین توسط دندان های قدامی بالا را با ترکیبی از فشردن دندان های قدامی به داخل استخوان و یا با اعمال نیروی ارتودنسی جهت کمی خارج کردن دندان های خلفی از استخوان درمان نماید عقای و نظرات درمانی ارتودنسی برای درمان بیماران دارای پوشش زیاد دندان های قدامی فک پایین توسط دندان های قدامی بالا در طی ده سال گذشته به طور قابل ملاحظه ای تغییر کرده است که این امر به دلیل تاکید روزافزونی است که بر اهمیت زیبایی نمایان شدگی عمودی دندان های قدامی فک بالا در طی صحبت کردن معمولی و در وضعیت معمولی لب ها اعمال می شود در حالی که در گذشته فشردن دنادن های قدام بالا به داخل استخوان به عنوان سنگ بنای تصحیح پوشش زیاد دندان های قدامی فک پایین توسط دندان های قدامی بالا در نظر گرفته می شد که سبب نهفته شدن دندان های قدامی بالا در پشت لب بالا در حین صحبت می شود چنین خطایی مشخص نمی شود مگر اینکه متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) میزان نمایان شدگی دندان ها را در حین صحبت و موقع لبخند از نمای روبرو مرد بررسی ارتودنسی قرار دهد با افزایش سن بیمار و متعاقب آن افتادگی لب بالا و نمایان شدگی نازیبای دندانی در جوانی به طور قابل پیش بینی با گذشت سن بدتر می شود موقعیت مرجع عمودی ایده آل برای در نظر گرفتن جایگاه لبه دندان های قدامی بالا به منظور طرح ریزی درمان ارتودنسی در حالتی که لب ها در وضعیت معمول و استراحت می باشد مشخص می شود راهنمای کلینیکی این مساله برای متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) آن است که دندان های قدامی بالا را باید به نحوی در جهت عمودی حرکت داد که رابطه آنها با موقعیت در حال استراحت و معمولی لب نسبت به سن بیمار بهبود یابد در یک فرد بالغ جوانی که بین 20 تا 30 سال سن دارد حداقل باید 3 میلیمتر از دندان های قدامی بالا نمایان باشد برای فرد بالغ 30 تا 40 ساله حداقل 1/5 میلیمتر نمایان شدگی دندان های قدامی بالا و در یک فرد 40 تا 50 1 میلیمتر بایستی در حالت استراحت و معمولی لب ها دیده شود در بیماران بالای 50 تا 60 سال به طور طبیعی به هیچ وجه نباید دندان های قدامی بالا در وضعیت استراحت لب ها نمایان شود از نظر متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) موقعیت ایده آل برای بالغین هنگامی حاصل می شود که در موقعی که بیمار با جدیت مشغول صحبت کردن است دندان های طرفی فک بالا دیده شود موقعیت لب - دندان در وضعیت معمول باید به طور دایم در طول درمان ارتودنسی تحت نظر قرار گیرد از آنجا که هیچ متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) خواستار مسن تر به نظر رسیدن بیمار خود نسبت به سن واقعی اش نمی باشد لذا بررسی دقیق میزان نمایان شدگی دندانی حین صحبت کردن قبل از تصمیم گیری در مورد نیاز به فشردن دندان های قدامی به داخل استخوان در طی درمان های ارتودنسی از اهمیت خاصی برخوردار است در مواردی ترکیبی از ارتودنسی و افزایش طول تاج دندان با تکنیک های پروتزی و با لامینیت پرسلنی روش انتخابی برای درمان باشد از نظر زیبایی شناسی متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) در طیف وسیعی از بیماران با پوشش زیاد دندان های قدامی فک پایین توسط دندان های قدامی بالابهترین استراتژی درمان فشردن دندان های قدامی پایین به داخل استخوان و نه دندان های قدامی بالا می باشد ان مساله مخصوصا در مواردی که curve of spee ( قوس قدامی خلفی دندان ها ) به طور مشخص وجود دارد و هنگامی که شش دندان قدامی پایین در ابتدای درمان بالاتر از پلان اکلوزال فانکشنال قرار دارند موضوعیت می یابد اشتباه و خطای رایج در درمان ارتودنسی در بعد عمودی ایجاد یک خط لبخند مستقیم به جای قوس لبه دندان های قدامی بالا در هنگام لبخند می باشد احتمالا در ارتودنسی به صاف شدگی نا مطلوب قوس خنده کم بها داده می شود Ackerman متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) گزارش نموده اند که در 32% بیماران آنها در طی درمان درمان ارتودنسی دچار صاف شدگی لبه دندان ها هنگام لبخند شده اند یکی از دلایلی که چنین تغییراتی ممکن است از دید متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) مخفی ماند آن است که این حالت فقط موقعی قابل مشاهده است که بیمار از نمای روبرو مورد معاینه قرار گیرد نیل به توازی مطلوب بین دندان های قدامی بالا و لب پاین در حالت لبخند ممکن است به نظر دشوار برسد به هر حال از لحاظ کلینیک ارتودنسی این حالت را به راحتی می تواند در صورتی که دو دندان قدامی بالا از دو دندان کناریشان 0.5 - 1.5 میلیمتر طویل تر توسط متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) قرار گرفته شود ایجاد نمود

www.drsadreddini.ir

مکانیک و ارتودنسی

حرکت ارتودنسی دندانها ناشی از اعمال نیرو به دندانها مى باشد وسایل درمانی که متخصص ارتودنسی (  دکتر ارتودنسی ) انتخاب کرده و به کار برده و آنها را فعال   می سازد  چنین نیروهایی اعمال می دارند دندانها و بافت های اطراف آنها به این نیروها به واسطه یک واکنش بیولوژیک پیچیده که در نهایت منجر به حرکت دندانها در طول استخوان آنها می شود پاسخ می دهدسلولهای اطراف دندان که به نیروهای اعمال شده پاسخ می دهند نسبت به طرح براکت شکل سیم یا آلیاژ وسایل ارتودنسی حساس نبوده بلکه فعالىت آنها منحصرأ بر اساس stress و strain صورت گرفته در محیط شان مىباشد به منظور نیل به یک پاسخ بیولوژیکی دقیق بایستی تحریکات دقیق و اصول مکانیکی صحیح به کار گرفته شود پیچیدگی و تنوع پذیری همراه با سیستمهای بیولوژیکی پشتوانه دقت کلینیکی در کاربرد هر گونه تحریکی بوده واز آن حمایت می نماید کاهش فاکتور های ناشناخته در ارتباط با روند و انجام درمان ارتودنسی می تواند سبب کاسته شدن از تنوع پذیری در پاسخ درمان متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) گردد آگاهی از اصول مکانیکی نیروهای به کار گرفته شده برای کنترل درمان ارتودنسی ضروری است

اساس ارتودنسی بر کاربرد کلینیکی عقاید مکانیکی استوار است مکانیک شاخهای از علم است که توصیف کننده اثر نیروها روی اجسام می باشد  بیو مکانیک دلالت بر علمی دارد که در ارتباط با سیستم هابیولوژیک است درمان ارتودنسی نیروها را به دندان هااعمال مى دارد نیرو ها به واسطه انواع مختلفی از دستگاه های ارتودنسی ایجاد مىشود مورد مشابه این امر کاربرد داروها در پزشکی است دارو ها به منظور نیل به یک پاسخ بیولوژیکی خاص به کار می رود و با کمک آنها علایم یا مشکلات بیمار بر طرف شده و بهبود می یابد تجویز منطقی و صحیح داروها نیازمند درک مکانیسم فعالیت عوامل دارویی به منظور دستیابی به نتایج کلینیکی مطلوب است متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) نیز وابسته به کاربردی مشابه از سیستم های نیرویی مکانیکی برای حصول موفقیت درمان می باشند

طول دوره درمان ارتودنسی هنوز حدود دو سال می باشد  در صورت اعمال اصول بیو مکانیک در مکانوتراپی نه تنها ممکن است زمان درمان کاهش یابد بلکه طرح درمان های اختصاصی تر  مرتبط با هر بیمار می تواند برای نیل به نتایج قابل پیش بینی تر به کار رود کاربرد صحیح اصول بیومکانیک کارآیی درمان را به واسطه طرح ریزی درمانی بهبود یافته و ارایه مراقبت های لازم افزایش مى دهد درک و شناخت چندىن اصل مکانیکى پاىه به منظور فهم ارتباط کلینىکى بىومکانىک با ارتودنسى ضرورى است اولىن اصل مرکز مقاومت است تمام اجسام داراى مرکز ثقل مى باشند مرکز ثقل نقطه اى است که براى حرکت دادن خطى ىک جسم آزاد بدون اىجاد چرخش در جسم نىروى اعمال شده به آن بایستى از اىن نقطه عبور  کند لذا مرکز ثقل نقطه تعادل جسم مى باشد دندانى که در سىستم نگهدارنده استخوان واقع است ىک جسم آزاد نمى باشد چرا که به واسطه استخوان محصور و محدود شده است پس در ارتودنسى مرکز مقاومت همان مرکز ثقل بوده و معادل نقطه تعادل مى باشد

باىد توجه داشت که مرکز مقاومت مىتواند در هر کدام از پلان هاى فضا تعرىف و توصىف کرد دندان هاى منفرد واحد هاى دندانى و کل قوس دندانى و همچنىن فکىن داراى مرکز مقاومت مربوطه مىباشند مرکز چرخش ىک دندان بستگى به شکل و طول رىشه تعداد رىشه ها وسطح استخوان پشتىبان دندان دارد  در ارتودنسى تعىىن  و تشخىص موقعىت و جاىگاه دقىق مرکز مقاومت ىک دندان به سهولت امکان پذىر نبوده ام با اىن وجود مطالعات بالىنى و تحلىلى نشان داده اند که مرکز مقاومت ىک دندان تک رىشه که داراى سطح صحىح استخوان مى باشد در فاصله حدود ىک چهارم تا ىک سوم طول رىشه قرار دارد که در ارتودنسى باىد مد  نظر متخصص ارتودنسى ( دکتر ارتودنسى )  قرار گىرد

امکان تخمىن مرکز مقاومت استخوان هاى صورتى کل قوس دندانى نىز وجود دارد در مطالعات تجربى وتحلىلى گزارش شده است که مرکز مقاومت فک بالا در مورد حرکت خود فک بالا مختصرى پاىىن تر ازکاسه چشم مى باشد اگر چه موقعىت و جاىگاه دقىق مرکز مقاومت به طور تىپىک نا شناخته مى باشد ولى داشتن ىک آگاهى ذهنى از مرکز مقاومت دندان ىا دندان ها هنگام انتخاب و فعال کردن وساىل ارتودنسى حاىز اهمىت مى باشد ارتباط سىستم نىروى عمل کننده روى دندان با مرکز مقاومت نوع حرکت دندانى را براى متخصص ارتودنسى ( دکتر ارتودنسى ) مشخص مى کند کاربرد و اعمال نىرو منجر به حرکت ارتودنسى دندان مى شود واحد نىرو نىوتن  مى باشد غالبأ در ارتودنسى بالىنى گرم جاىگزىن نىوتن مى شود زىرا دخالت دادن شتاب در بزرگى نىرو از لحاظ کلىنىکى کاربردى نبوده و نا مربوط مى باشد نىرو به صورت بردار بوده وبه واسطه خصوصىات بردارتعرىف مى شود

از لحاظ کلینیکی تعیین اجزای افقی و عمودی و عرضی نیرو درک و شناخت جهت حرکت دندان را بهبود می بخشد در این زمینه نیز محاسبات مثلثاتی بایستی برای بر آورد میزان هر کدام از اجزا بردار صورت پذیرد نیرو های ارتودنسی به طور غالب به تاج یک دندان اعمال می شود لذا اعمال نیرو عمدتأ از طریق مرکز مقاومت دندان نمی باشد نیروهایی که از طریق مرکز  مقاومت دندان اعنال نمی شوند منحصرأ ایجاد حرکت خطی نمی نمایند گشتاور نیرو نیز در این گونه موارد منجر به مقداری حرکت چرخشی می شود گشتاور نیرو به واسطه حاصلضرب بزرگی نیرو در فاصله عمودی از خط عملکرد نیرو تا مرکز مقاومت محاسبه می شود واحد اندازه گیری گشتاور گرم-میلیمتر است متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) باید از اهمیت گشتاور نیرو آگاه بوده واز این امر برای طراحی کارآمد وسایل ارتودنسی استفاده کند روش دیگر برای نیل به حرکت چرخشی از طریق کاربرد گشتاور جفت نیرو یا کوپل می باشد یک کوپل دو نیرو موازی با بزرگی یکسان است که در دو جهت مختلف و با فاصله مشخص اعمال می شود بزرگی یک کوپل از طریق ضرب بزرگی نیروها در فاصله بین آنها محاصبه می شود واحد کوپل نیز گرم-میلیمتر است

حرکت  دندانی را می توان به چندین روش توصیف کرده وشرح داد با این حال انواع بینهایت حرکات را ضرورتأ می توان در چهار نوع حرکت پایه ارتودنسی طبقه بندی کرد tipping - translation - torque - rotation  رابطه بین سیستم نیروی اعمال شده و نوع حرکت را می توان به واسطه نسبت گشتاور  به نیرو توصیف کرد حرکت ارتودنسی حاصله بستگی به نسبت گشتاور به نیرو و کیفیت استخوان اطراف دندان دارد ریشه دندانی کوتاه و ارتفاع استخوان کاهش یافته نوع حرکتی که بر اساس نسبت گشتاور به نیروحاصل مى شود را تغییر مى دهد که باید مورد توجه متخصص ارتودنسی (  دکتر ارتودنسى ) قرار گیرد  tipping نوعی از حرکت دندانی است که در آن حرکت تاج بیشتر از حرکت ریشه مى باشد مرکز چرخش این نوع حرکت از مرکز مقاومت به نوک ریشه نزدیکتر است

وقت یک نیروی منفرد به دندان اعمال مى شود منجر به حرکت ریشه دندان و تاج در دو جهت مختلف مى شود که tipping  کنترل نشده نامیده مى شود این نوع حرکت ساده ترین نوع حرکت ارتودنسی است که مى تواند رخ دهد اما این حرکت غالبأ نا مطلوب است مىزان فشار وارده به استخوان غیر یکنواخت بوده ودر نوک ریشه ومحل اتصال تاج به ریشه حداکثر است نسبت گشتاور به نیرو در این نوع حرکت ارتودنسی از 0:1 تا حدود 5:1 مى باشد tipping کنترل شده یک نوع حرکت بسیار مطلوب می باشد که تفاوت آن با حرکت قبلی عبارت است از کاربرد یک نیرو برای حرکت تاج و اغمال یک گشتاور به وسیله متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) برای کنتل مقعیت ریشه دندان می باشد عمو مأ برای tipping کنترل شده نسبت گشتاور به نیرو 7:1  ضروری است

translation حرکت انتقالی دندان همچنین به عنوان حرکت bodily شناخته مى شود نوعی حرکت ارتودنسی که ریشه و تاج دندان به یک میزان ودر یک جهت حرکت می کنند مرکز چرخش در این نوع حرکت در بینهایت واقع شده است یک نیروی افقی اعمال شده در مرکز مقاومت دندان منجر به چنین حرکتی خواهد شد همانند حرکت tipping کنترل شده حرکت bodily نیز نیازمند اعمال همزمان یک نیرو و کوپل مى باشد در مقایسه با tipping کنترل شده بزرگی کوپل اعمال شده بیشتر است  و نسبت گشتاور به نیرو 10:1 مى باشد

حرکت ریشه  torque عبارت است از تغییر زاویه دندان به وسیله حرکت ریشه  در عین حفظ کردن موقعیت تاج دندان به طور ثابت  مى باشد در این حالت مرکز چرخش در لبه دندان مى باشد در این حرکت ارتودنسی نیاز به کوپل قویتری مى باشد

www.drsadreddini.ir

دندان فک جوش و ارتودنسی

در موارد نادری دندان ممکن است بدون توجه به میزان نیروی خارجی اعمال روی آن به هیچ عنوان حرکت نکند یک متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) می داند یک علت محتمل برای این حالت پدیده ای است که دندان فک جوش نامیده می شود که در نقطه تماس اتصال مستقیم ریشه دندان با استخوان وجود دارد

معمولا علت اولیه دندان فک جوش ضربه موضعی با منشا خارجی می باشد عواقب این وصعیت تحلیل پیشرونده ریشه همراه با جایگزینی ریشه توسط استخوان ( تحلیل جایگزینی ) و توقف رشد استخوان اطراف دندان در بیماران در حال رشد می باشد افرادی که دارای غیبت مادرزادی دندان های دایمی جایگزین می باشند معولا دچار دندان شیری فک جوش می شوند

در موارد نادری فک جوش بودن بسیار جزیی که فقط منطقه محدودی از دندان به استخوان متصل شده است اتفاق می افتد در صورتی که بتوان با کاربرد نیزوی ارتودنسی کافی بر این نواحی موضعی اتصال استخوان-دندان غلبه کرد و الگوی نرمال حرکت ارتودنسی دندانی را پشت سر گذاشته می شود

www.drsadreddini.ir